Ümummilli lider Heydər Əliyevin 26 mart 1998-ci il tarixdə “Azərbaycanlıların soyqırımı haqqında” fərmanı onun doğma xalqı qarşısında, günahsız yerə qətlə yetirilənlərin ruhu önündə ən böyük xidmətlərindən biridir. Bu fərmanla ilk dəfə baş verən hadisələrə siyasi qiymət verilmişdir. Bu, xalqın tarixi yaddaşıdır, milli yaddaşımızı dirçəldən mühüm rəsmi sənəddir. Bu sənəd xalqımıza qarşı törədilən soyqırımının obyektiv mənzərəsini yaratmağa və ona siyasi-hüquqi qiymət verməyə imkan yaratdı. Bu fərman eyni zamanda keçmiş tariximizə və bugünkü problemlərə baxışları köklü surətdə dəyişdirməyi nəzərdə tutan çox mühüm dövlət sənəd, konseptual siyasi baxışlara əsaslanan metodoloji baza olmuşdur. Bu baxımdan Azərbaycan xalqının başına gətirilən soyqırımı cinayətlərinin mahiyyətinin açıqlanması və pərdə arxası məqamların araşdırılaraq təhlil edilməsi böyük əhəmiyyət kəsb edir. Bəlkə də tarixdə yeganə millətdir ki, Azərbaycan türkləri bir əsrdə bir neçə dəfə fəlakətə məruz qalmış, soyqırımına, deportasiyaya uğramış və hələ də bunun acısını yaşamaqdadır. Törədilən soyqırımı cinayətləri antitürk zehniyyətlə yoğrulan ermənilərin “Hai-Taht” doktrinasından qaynaqlansa da, Azərbaycanın bütün bölgələrində baş verən hadisələrin arxasında böyük güclərin də hər birinin öz marağı olmuşdur. Bu dövlətlərin hər birini birləşdirən yeganə amil isə antitürk zehniyyət idi.
Martın 31-də AMEA Naxçıvan Bölməsində “31 Mart-Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü” ilə bağlı “XX əsrin əvvəllərində ermənilərin azərbaycanlılara qarşı törətdikləri soyqırımı və Naxçıvan” mövzusunda muxtar respublika məktəbliləri üçün interaktiv dərs olub.
Gənc nəslin dünyagörüşünün formalaşmasında, onların bədii təxəyyülünün inkişafında, mütaliə mədəniyyətinin, oxu vərdişlərinin artırılmasında və hərtərəfli inkişaf etmiş bir vətəndaş kimi yetişməsində kitabın rolu müstəsna əhəmiyyətə malikdir. Şagirdlərin asudə vaxtlarının səmərəli təşkili və mütaliə vərdişlərinin formalaşdırılması üçün məktəblərdə əlverişli şəraitin yaradılması əsas amillərdən biridir. Muxtar respublikada bu sahədə kifayət qədər iş görülmüşdür. Belə ki, gənc nəsildə mütaliəyə marağı artırmaq üçün ən əvvəl əlverişli şəraitin yaradılması və mənbə, demək olar ki, muxtar respublikanın bütün məktəblərində ən yüksək səviyyədə təşkil edilib. Bu gün Naxçıvanda hansı məktəbə üz tutsaq, orada geniş, işıqlı və rahat kitabxanalarla rastlaşacağıq. Həmin kitabxanalar zəruri avadanlıqlarla təchiz olunmuş, fondu zənginləşdirilmiş, kompüterlə təminatı istiqamətində zəruri tədbirlər görülmüş, kitabxanalar dərslik və bədii ədəbiyyatla təmin edilmişdir. Təkcə cari tədris ilində muxtar respublika ümumtəhsil məktəblərinin kitabxanaları 154 adda 34976 bədii ədəbiyyat, 200 mindən çox dərslik və metodik vəsaitlə zənginləşdirilmişdir. Bu da şagirdlərin dünyagörüşünün artırılmasına öz töhfəsini vermişdir.
29 mart 2021-ci il tarixdə Naxçıvan Muxtar Respublikası Rəssamlar birliyinin birgə hazırladığı əsasnaməyə uyğun olaraq Culfa şəhər 3 nömrəli tam orta məktəbdə məktəblilərin təsviri və dekorativ-tətbiqi sənət müsabiqəsinin rayon mərhələsi keçirilib. Müsabiqənin keçirilməsində məqsəd məktəblilərin təsviri və dekorativ-tətbiqi sənətinə olan marağını artırmaq, onların intellektual səviyyəsini yüksəltmək, yaradıcılıq qabiliyyətini üzə çıxarmaqdan ibarət olub. Müsabiqədə rayonun 25 ümumtəhsil məktəbi üzrə 110 şagirdin 68 rəsm, 208 əl işi nümayiş etdirilib. Çəkilən rəsm və dekorativ işlər muxtar respublikanın tarixinə, mədəniyyətinə, tarixi abidələrinə və milli mənəvi dəyərlərinə həsr edilib. İştirakçılar tərəfindən böyük marağa səbəb olan əl işlərinə baxıldıqdan sonra münsiflər heyəti tərəfindən təsviri və dektorativ-tətbiqi sənətin hər biri üzrə 2 əl işi I, II, III yerlər müəyyənləşdirilib.
Naxçıvan Muxtar Respublikasında fəaliyyət göstərən ümumtəhsil məktəblərinin hərbi rəhbərləri ilə təlim toplantısı keçirilib.
